Cirit Tekniği

  

Ciritin elden çıkız Durumu.seppo

Cirit, ağaçtan veya metalden yapılan bir mızrağın hız alınarak koşulup atılmasını içeren hafif bir atletizm dalıdır.1

Atletizmdeki en karmaşık müsabakalardan birisidir. Son derce yüksek hız, çeviklik, koordinasyon ve patlayıcılık gerektirir. Malzemenin aerodinamik yapısı ve hafifliği sebebiyle büyük güç gerektirmez. Ancak  yüksek dereceler elde etmek için mükemmel teknik gerekir.  Cirit atma sadece kolun bir hareketi değildir, kolun kamçı gibi hareketiyle neticelenen, bütün vücut güçlerinin bir araya toplanmasını gerektiren bir vücut hareketidir.2

Cirit atma yarışmalarında kural; ciritin 25-30 m’lik bir pistte koşarak hız alındıktan sonra 29° bir açı dilimi içinde düşecek biçimde omuz üzerinden atılmasıdır.

 Cirit metalden ve ağaçtan yapılır ve üç bölümden oluşur. Sivri uçlu metal başlık,  metalden veya tahtadan çubuk ve ip sarılı tutma bölümü. Çubuk olarak adlandırılan bölüm, tutma bölümünden ara uca doğru daralarak uzar ve incelir.

Cirit uzunluğu erkeklerde 260-270 cm, bayanlarda ise 220-230 cm arasındadır. Cirit sol omuz hizasında sağ elle ortasındaki sicimden tutulur. Bu  tutuş, ciritin avuç içine alınması ve kavranması biçiminde olur. Atletler genellikle 15-20 m mesafeden hız alırlar ve gittikçe artan bir tempo ile koşarlar. Bunu 3-10m arası ciriti geriye alıp, atma hazırlığını içeren çapraz koşu izler.

Cirit atışı sırasında vücudun sol tarafı sabit durumdadır. Atış kolu çok çabuk öne çekilirken el bileği ile silkme hareketi yapılır. Bu hareket ciritin yere saplanmasına yardımcı olur

CİRİT ATIŞ SAHASI

Koşu yolu. Uzunluğu 36,5m’den fazla, 30 m’den az olmaz. Genişliği 4m olan her biri 5cm’lik birbirine paralele iki şeritten oluşur.

Son atma çizgisi: boya ile yapılan bir şerittir. 70mm genişliğinde tahta veya metaldir. 8 m yarıçaplı bir kavistir.

Atış şeritleri: koşu yolunun her iki yanındaki paralel  şeritlerden başlayarak 29* bir açıyla açılan bir alandır.

Cirit atışının mekanikleri:

-        Herhangi bir atışta, ciridin uçtuğu mesafe aşağıdakilerle saptanır.

• Atıldığı anda ciridin hızı
• Uygulanan gücün açısı
• Ciridin açısı

-        Atışın en kritik noktası, ciridin serbest bırakıldığı andaki hızıdır.

-        Serbest bırakıldığı andaki hız, koşunun  ,vücut dönüş hızının ya da vücut torkunun ( burkulmasının) sonucudur.

-        Vücut torku, kalçalardan üretilmeli yada başlatılmalıdır.

-        Atışın bundan sonraki kısmı uygulanan gücün açısıdır.

-        Güç uygulamasında en uygun açı yaklaşık 24° dir.2

Yaklaşma koşusu: başparmak ve işaret parmağının son iki mafsalı cirit sargısının arkasındadır

veya

Başparmak ve işaret parmağının son iki mafsalı sargının  arkasında bulunur.

İşaret parmağı alttan ciridi destekler.

cirit atmada yaklaşma koşusunun başlangıç kısmında cirit, bükülü kolla baş yüksekliğinde, avuç içi yukarı bakarak ve dirsek ileriyi göstererek taşınır. Bu aşamada cirit yere paraleldir.1 Koşu yumuşak ve gevşek olmalıdır. Atlete güçlü, patlayıcı atış imkanı vermelidir.2 Koşunun son kısmı ‘çapraz adımlar’ diye anılır. Koşunun başlangıç kısmı koşu alanının yarıdan fazlasını kapsar ve çapraz adımlar ikinci bölümden başlar.1

Geçiş: sol ayak ikinci bölüme geldiğinde omuzlar hafifçe sağa doğru döndürülür. Sağ kol geriye doğru hareket eder ve ağırlık merkezinde takip eden adımlarla tedrici bir düşme vardır. Omuzların rotasyonu ve cirit taşıyan kolun geriye uzanması sol ayak ikinci bölüme girmesiyle başlar. Bu durum gövdenin üst kısmının geriye uzanmasını da gerektirir.

Sağ bacak çapraz adımın sonunda bükülü pozisyonda yere konur. Sağ kalça dizin ilerlemesiyle kaldırılır. Cirit omuzların üzerinde geride taşınır. Bileğin kapalı ve avucun yukarı bakma durumu korunur. Bu harekette sol kol göğüsün karşısında bükülüdür.

TUTUŞ ŞEKLİ VE ATIŞ AÇISI ŞEKLİ

Son safha: sol ayak koşunun sonunda yere bastığında kalçanın öne itişiyle içe doğru rotasyon başlar. Sol ayak ve dizi bacağın gerilmesi takip eder. Sol omuz aynı zamanda açılır, sağ dirsek yukarı, ileri yönelir. Böylece cirit kol ve omuz üzerine gelir. Sol ayak kontrolüyle sağ bacağın gerilmesi ve diz hareketiyle, vücudun öndeki kuvvetli kasların geri gerilmesi ve gövdenin köprü pozisyonuna geldiği görülür.

Atma: sağ omuz ileri çekilir ve kol kuvvetlice ileri, gergince yukarıdan omuz üzerinden çekilir. Kolun son çekilmesi, sol bacağın son bükülü hareketine uyar. Gövde öndeki ayak üzerine hareketine devam eder. Ve ciritin bırakılmasından sonra sağ bacak sınır çizgisine kadar konur.

Amaçlar:

• Ciridi el uzunluğunda, uzunca tutmak
• Son adımları genişletmek ve yavaş yavaş sağ bacağın gerilmesi
• Koşarken düz bir hat takip etmek
• Vücut ağırlığının arkadaki bacak üzerinde tutulması
• Atma kolunun düz olması ve elinin avuç içinin genişçe tutma yerinin üstünden kavraması
• Sol bacağın öne düzgünce konması ve üzerine gidilmesi.
• Atma pozisyonunda gövdenin geriye alınması ve dirseğin atma esnasında yukarıda tutulması.

HAZIRLIK EGZESİZLERİ

A.    Ritim kazandırıcı alıştırmalar

1.       yanlara ve öne doğru galop adımları

2.     iki yürüme ya da koşu adımından sonra ‘ 3 adım ‘ritmi çalışması.

3.     3 adım ritmini çapraz adım ile birleştirerek ‘5 adım’ ritmi çalışması. 5 adım ritmi için çizgi çalışması.

 Sol                                               sol                            sağ                            sol                               sol                 sağ

  4.     5 adım ritmini koşu adımları ile birleştirerek çalışma.

5.     Atış kolunu omuz yüksekliğinde  ve geride tutarak 3-5 adım ritmine girme çalışması.

B.     Bükülü ve gergin atış kolu ile atış hareketini kazandırıcı çalışmalar.

1.       fırlatma topuyla atış hareketini geliştirici  özel oyun ve alıştırmalar

2.     değişik araçlardan faydalanarak hedefe ve uzağa atışlar.

3.     Omuz ve kalça bölgesini açıcı ve yumuşatıcı çeşitli cimnastik hareketleri.

4.     Atış kolu gergin, öne adım duruşundan atışlar.

C.     Atış pozisyonu ile atışı öğretici ve geliştirici alıştırmalar

1.       cirit arkada bir eş tarafından tutulur ve atış kolu geriye götürülerek ciriti çekme çalışması.

2.     Hedefe atışlar.

D.    iki- üç adımdan  ,sonra atışı öğrenme ve geliştirici alıştırmalar

1.       atış kolu gergin iki adım hız alarak atışlar.

2.     5 adım ritminin ayarlanması geliştirilmesi

3.     ciriti 5 adım ritmi içinde atışlar ( yürüyerek, koşarak)

E.     Cirit atma tekniğini ‘ hız alma koşusu’ ile bağlama alıştırmaları

1.       kontrol işaretlerini kullanarak tekniğin geliştirilmesi.

2.     Ciritle atışların yapılması.3

2. Toparlanma Aşaması
- Serbest bacak ileriye doğru açılır ve geriye aktif olarak basmak için hazırlanır.85,6,7,8. Hareket)
- Çekme ayağı kalçaya doğru yaklaştırılır.
- Çekme ayağının yerden ayrılması ile yerle hiç temasının olmadığı toparlanma aşaması başlar.

3. Destek Aşaması
- Serbest bacağın parmak ucu yerle ilk teması yapar.(1. ve9. hareket)
- Çekme aşaması ( başlangıç) yeniden başlarken kol hareketleri daha hızlı ve kuvvetli yapılır.